Maarten van Rossem bezoekt Wageningen

Amerika als rolmodel voor de wereld?

De avond begon om 20.00 en vond plaats in het scheikundegebouw van Wageningen Universiteit. De discussieleidster, afkomstig uit Canada, opende de discussie met een aantal stellingen. (De voertaal was Engels.)

De eerste stelling was: Amerika is een goed rolmodel voor de rest van de wereld.

Van Rossum opende zijn monoloog met de vraag of er überhaupt niet-Nederlands sprekende mensen in de zaal aanwezig waren. Aldus de historicus is het hem eerder voorgekomen dat dat het niet het geval was en hij voor niets een discussie in het Engels gevoerd had.

Van een afstand lijkt Van Rossum verdacht veel op Michael Moore, maar dat terzijde.

Ingaande op de eerste stelling, waar niemand in de zaal het mee eens was (de mening van de circa 200 studenten werd middels een rode en een groene kaart gepeild), vroeg Van Rossum het publiek of zij Nederland als model voor de rest van de wereld zagen. Wederom stemde niemand hiermee in. Zijn conclusie was dat uiteraard geen enkel land ter wereld als model zou kunnen staan voor de rest van de wereld. België niet voor Nederland, maar Nederland misschien wel iets meer voor België voegde hij eraan toe.

Met zulke subtiele grapjes kreeg hij het overwegend linksgeoriënteerde publiek makkelijk op zijn hand. Wageningse studenten staan erom bekend dat ze vooral GroenLinks stemmen - GroenLinks is dan ook de grootste fractie in de Wageningse gemeente en Wageningen is natuurlijk het stadje waar Volkert van der Graaf milieukunde studeerde (maar nooit afrondde). Het gegniffel en gelach van veel medestudenten om zijdelingse opmerkingen van Van Rossum over George Bush gaf mij het gevoel dat de avond een zelfbevestigend links onderonsje was.

Van Rossum ging hierna niet direct in op de overige stellingen en begon zijn monoloog over Amerika. Ik zet zijn verhaal in chronologische volgorde (zoals ik het me herinner) uiteen.

De groep neoconservatieven achter George W. Bush (de Bush Administration) smeedde lang voor 11 september al plannen om Irak aan te vallen. Al wat hen ontbrak was een goede reden om hun plan door te zetten. Van Rossum verklaarde waarom juist Irak moest worden aangevallen en niet een ander land als bijvoorbeeld Pakistan (grootste dreiging van het moment, aldus Van Rossum en ik geef hem daarin gelijk), Iran, Noord-Korea of Syrië. Van alle landen behorende tot de ‘Axis of Evil’ was Irak het gemakkelijkste doel. De Amerikanen wilden de zekerheid van een zege.

Ik heb niet gehoord waarom volgens Van Rossum de Amerikanen überhaupt een oorlog zouden willen beginnen. Dat is me denk ik ontschoten.

Hoe dan ook, de Bush Administration maakte handig gebruik van de aanslagen op het World Trade Center. Nu zouden ze (de neoconservatieven) het volk met leugens kunnen manipuleren hen te laten geloven dat eerst Afghanistan en vervolgens Irak moest worden aangevallen. De Amerikaanse regering zou er alles aan gedaan hebben Saddam Hoessein met de aanslagen, Al-Qaida en Ossama Bin Laden in verband te brengen. Van Rossum claimde dat Saddam Hoessein geen enkel verband met deze zaken heeft gehad.

Dat Saddam Hoessein een dictator was die zijn volk onderdrukte, bleef onuitgesproken. De nadruk lag bij hoe leugenachtig Bush en de zijnen waren. De Bush-regering zou haar volk voorliegen zoals een regering dat sinds ‘Sint-juttemis’ ooit gedaan had, en sinds de Nixon-regering. De Bush-regering is het meest geoliede leugenapparaat aller tijden.

Kort ging het over de geheime documenten die het Nederlandse kabinet waaronder Balkenende onder ogen mocht zien een tijd geleden. Ik geloof dat Kamerleden van GroenLinks nog om openbaarheid vroegen over deze documenten. Volgens Van Rossum hebben die geheime documenten, met daarin de rechtvaardiging voor de oorlog tegen Irak, nooit bestaan en was het kabinet-Balkenende simpelweg bereid aan deze leugen mee te werken.

Zijdelingse sarcastische grappen over Balkenende vielen erg in de smaak bij het publiek.

De kern van zijn monoloog ging dus over de leugens, voor een kleiner deel over de relatie met Israël. Waarom zou Israël wel massavernietigingswapens mogen bezitten en Iran niet eens? Maarten van Rossum beargumenteerde dat de Amerika (Gods own country) zich verwikkeld ziet in een religieuze strijd. Een strijd tussen God en Satan. Israël speelt een belangrijke rol in deze strijd, zo denken de christenfundamentalisten.

Van Rossum, uitgesproken ongelovig (net als ikzelf overigens), levert nogal wat kritiek op het religieuze deel van Amerika. Maar daar ga ik hier niet op in. Na een korte pauze ging de monoloog verder over de verkiezingsstrijd in Amerika.

Maarten van Rossum is er zelf van overtuigd dat Bush zal worden herkozen. De president die op labour day 6 tot 7 punten op zijn opponent voorstaat, zal namelijk zeker de verkiezingen winnen. Enerzijds kan Van Rossum niet bevatten dat juist de man die er zo’n puinhoop van heeft gemaakt herkozen kan worden, anderzijds zal het allemaal wel meevallen, omdat de tweede termijnen van vroegere presidenten altijd weinig productief bleken.

Dat Bush opnieuw gekozen kan worden, is te danken aan het succesvolle leugenapparaat van de Bush administration. Men heeft het volk wijsgemaakt dat ze opnieuw voor Bush moeten stemmen omdat alleen hij de puinhoop in Irak kan opruimen. John Kerry heeft een cruciale fout gemaakt door de verkiezingscampagne volledig te focussen op zijn militaire heldenverleden in de Vietnam oorlog. Toen John Kerry zijn kandidatuur accepteerde, salueerde hij net als Pim ‘at your service’ Fortuyn. Dat was ook het moment waarop Van Rossum zijn vertrouwen in John Kerry verloor.

Bush kan zijn herkiezing danken aan de leugens van de Swift Boat Veterans for Truth (Van Rossum noemt ze per ongeluk de Swift Boat Captains). Deze groep oud-Kamerleden van John Kerry hebben het oorlogsverleden van de presidentskandidaat door het slijk getrokken in diverse reclamespots. Volgens Van Rossum berust het allemaal op leugens.

Wat Van Rossum niet vertelde of misschien niet wist, is dat John Kerry in zijn hoedanigheid van Amerikaans senator (Kerry is al 16 jaar senator in de US Senate) zijn stem gaf ter goedkeuring aan Bush’ plan om Irak binnen te vallen. Zonder de goedkeuring van de senaat zou de Irakoorlog niet hebben kunnen plaatsvinden. (Later stemde Kerry weer tegen een verhoging van het oorlogsbudget, wat mij zoveel duidelijk maakt als dat Kerry een opportunist of een hypocriet of beide is.) John Kerry stond zelf dus ook achter de oorlog in Irak.

In de openingsscène van Michael Moore’s film Fahrenheit 911 wordt verteld dat Bush minder volksstemmen kreeg dan Al Gore, maar wel meer kiesmannen achter zich wist te scharen dankzij hulp van broertje Jeb Bush. Dit werd deze avond herhaald, wat overigens wel waar is. De bijkomstige gedachte is dat Bush geen president had mogen zijn.

Na zijn monoloog mocht het publiek in discussie met Van Rossum. Een aantal echte Amerikanen (uitwisselstudenten) kon zich overigens niet vinden in zijn analyses van Amerika. Rond 22.00 werd de avond afgesloten met de opmerking dat dr. Andreas Kinnegin 14 oktober naar Wageningen komt om zijn visie op Amerika te geven. Kinnegin is lid van de conservatieve Edmund Burke Stichting en zou eigenlijk vanavond met Maarten van Rossum in discussie gaan. Helaas kon hij deze avond niet naar Wageningen komen om tegenwicht te geven aan een bevooroordeelde linkse kijk op Amerika waarbij alle clichés over Bush en Balkenende de revue passeerden.