De usurpatie van Oekraïne

Het verdrag met Oekraïne zet onze vrede op het spel

Volkskrantredacteur Bert Lanting las het associatieverdrag van de Europese Unie met Oekraïne. Het grootste deel van het verdrag gaat “voornamelijk over handel”, dus vond hij er „niks mis mee. Wel met wat het nee-kamp ervan maakt.” De redacteur gaat er naïef van uit dat partijen altijd de letter van de wet zullen volgen. Maar het handelsverdrag opent juist de deur oor Oekraïne om haar economische banden met Rusland goeddeels doorsnijden. Het verdrag belichaamt de economische ‘Anschluss’ van Oekraïne met de EU, een stap bedoeld om Rusland te verzwakken.

Hoe zullen Poetins haviken reageren op een dergelijke provocatie? Net als Lanting beantwoorden de ja-kampers die vraag niet. Het verdrag roept nog meer verontrustende vragen op. Waar gaat het deel dat niet over handel gaat dan over? Dat gaat over militaire samenwerking met Europese legers, bijvoorbeeld. Waarom mocht de Oekraïense bevolking zich niet democratisch over het verdrag uitspreken? Wat vindt de 30% Russischsprekende bevolking er eigenlijk van? Hoe zullen de pro-Russische rebellen terugslaan?

Tweede keus

Met het associatieverdrag zet de EU haar grootste politieke stap na de voorlopig mislukte pogingen om Turkije in de EU in te lijven. Zonder Turkije moeten Europese grootkapitalisten op zoek naar een alternatieve uitbreiding van de interne markt. Turkse EU-toetreding had die markt namelijk met 75 miljoen potentiële consumenten kunnen uitbreiden. Bovendien zou een uitbreiding miljoenen goedkope arbeiders beschikbaar hebben gemaakt voor vergrijzende West-Europese industrieën.

Oekraïne is dus als tweede keus in plaats van Turkije gekomen. De belangrijkste vraag is niet wat er in het samenwerkingsverdrag staat, maar wat de vervolgstappen zullen zijn. Het verdrag is de eerste zet naar volledig EU-lidmaatschap. Nu al onderhandelen EU en Oekraïne bijvoorbeeld over visumvrij reizen. Het ging toch alleen om handel?

Daarbij ligt het maandsalaris in Oekraïne gemiddeld op bruto 136 EUR. Oekraïense gastarbeiders zullen straks voor een halve Euro per uur aan de slag kunnen bij de BV Nederland. Autochtone West-Europeanen kunnen daarentegen niet met zulke tarieven concurreren. Binnenkort verdienen Nederlandse arbeiders geen minimumloon meer, maar Chinees loon.

Geschiedenisles

De usurpatie van Oekraïne, de ‘EUsurpatie’, toont sterke gelijkenissen met de annexatie van het Tsjechische Sudetenland door de Duitsers in 1938. Ten eerste protesteerde de internationale gemeenschap niet. De Britse premier Chamberlain en de Franse premier Daladier ontmoetten Hitler in zijn adelaarsnest voor overleg. Een week later ratificeerden ze in aanwezigheid van fascistenleider Mussolini op 30 september 1938 het Verdrag van München—ook een ‘samenwerkingsverdrag’.

Ten tweede werden noch de Duitse, Britse en Franse noch de Tsjechische burgerbevolkingen daarbij geraadpleegd. De ‘handelspartners’ voerden de annexatie zelfstandig en zonder enige burgerinspraak uit. Alleen daarom al is het Oekraïnereferendum dat Burgercomité EU aanvroeg een kans om de geschiedenis nu eens niet te herhalen.

Provocatie

Het Oekraïne-verdrag is een provocatie aan Rusland. Alles wat de EU aan economische voordelen hoopt te winnen, zal Rusland als een even zo groot verlies ervaren. Poetin en zijn generaals hebben de middelen om terug te slaan. Met de ontdekking van nieuwe mega-voorraden olie en gas, zowel in het zuiden als in het noorden van het enorme land, en met het olieslurpende China als handelspartner, weet Rusland zich verzekerd van genoeg olie, geld en geopolitieke steun om een groot leger te mobiliseren.

Met de juiste voorbereidingen is er weinig wat Rusland kan tegenhouden om de grenzen van de voormalige Sovjet-Unie in ere te herstellen. Tegelijkertijd lukt het de EU niet eens om haar eigen grenzen te verdedigen tegen de miljoenen migranten die te voet de regio binnenwandelen. De economische provocatie aan het adres van Rusland is derhalve politiek net zo ondoordacht als de Britse en Franse steun aan Hitlers vroege expansiedrift.

Ja of nee?

Een ja-stem voor het Oekraïneverdrag is een stem voor de ontwrichting van de Europese vrede. De EU kan in haar huidige staat een Russische aanval niet afslaan. Wie de Russen provoceert, riskeert gezien de samenloop van omstandigheden—de vluchtelingencrisis, economische teruggang, de oorlog in Syrië, het Zika-virus, enzovoorts—een Derde Wereldoorlog.

Dat is een boude uitspraak, maar wanneer de fatsoensmensen over pakweg twintig jaar weer in koor wir haben es nicht gewusst zingen, zal ik op ze dit artikel wijzen. Want ik wist het wél, maar niemand luisterde.