Het Westen tegen de Rest

Afnemende westerse macht als prikkel voor oorlog?

Hoe staan beschavingen economisch gezien in verhouding tot elkaar? Als we de wereld in grofweg negen beschavingen opdelen, dan kunnen we het bruto nationaal product (bnp) van hun nationale lidstaten bij elkaar optellen.¹ Daarmee kunnen we per beschaving het relatieve aandeel van de wereldeconomie meten.

Economen hebben het nut van het bnp als financiële meetwaarde al lang in twijfel getrokken, maar voor dit onderzoek kijk ik alleen naar de relatieve verschillen. Ik definieer economische kracht als het relatieve voordeel dat een partij boven anderen heeft.

De negen beschavingen gebruikt voor deze studie zijn: de westerse (West-Europa, Noord-Amerika en Australië), de sinische (China en haar satellietstaten), de orthodoxe (Rusland, voormalige Sovjetstaten en Griekenland), de Latijns-Amerikaanse, de Japanse, de islamitische (inclusief de Arabische wereld, Turkije, Noord-Afrika, de eilanden in Oceanië en Iran), de hindoestaanse (India), de boeddhistische (zuidoost Azië en Mongolië) en de Afrikaanse (beneden de Sahara).

Figuur 1. Samuel Huntingtons beschavingen:
westerse (blauw), Latijns-Amerikaanse (paars), orthodoxe (cyaan), islamitische (groen), Afrikaanse (bruin), hindoestaanse (oranje), boeddhistische (geel), sinische (roodbruin), Japanse (rood).

Duits BNP 1900-2000

Figuur 2. Duitslands BNP tussen 1900 en 2000.

Voordat we de beschavingen laten botsen, kijken we eerst naar bovenstaande grafiek. Die toont de ontwikkeling van Duitslands aandeel van het wereldwijde bnp gedurende de 20^ste eeuw. Duitse economische macht, ten opzichte van de wereld, bevindt zich al meer dan een eeuw in verval, gezakt van circa 12% van ‘s wereld bnp in 1900 tot 4% in 2000. Zoals we later zullen zien betreft deze neergang ook het Westen als geheel.

Het krimpende aandeel van het wereld-bnp betekende niet dat Duitsland armer aan het worden was. De wereldeconomie groeide nog steeds en Duitse welvaart nam de gehele 20^ste eeuw per hoofd van de bevolking toe. Maar Duitslands aandeel van de wereldeconomie bleef afglijden tot het land in amper één eeuw tijd uiteindelijk bijna 75% van haar economische macht kwijtraakte.

De grafiek toont ook dat de Nazi-economie, vanaf de dag dat Hitler in januari 1933 Kanselier werd, onmiddellijk een groter deel van het wereldwijde BNP begon op te eisen, voornamelijk door de agressieve veroveringen en kolonisaties van naburige landen (Oostenrijk, Polen, etc.). Het Duitse economische expansionisme kwam in 1939 tot een eind toen de geallieerde machten begonnen terug te vechten.

In het laatste jaar van de Tweede Wereldoorlog stortte de Duitse economie in. In slechts één jaar tijd verloor het 75% van haar aandeel in het wereldwijde bnp. Maar tijdens de jaren ‘50 lukte het de Duitsers om hun economie weer op te bouwen. In slechts tien jaar tijd voltrok zich het Wirtschaftswunder, het Duitse wonder, en genas het land de schade die de ineenstorting van het Derde Rijk teweeg had gebracht.

Het BNP van beschavingen

Figuur 3. Aandeel BNP per beschaving (1800-2000).

Professor Angus Maddison verzamelde historische bnp-waarden voor de Universiteit van Groningen.² In de grafiek hierboven heb ik deze waarden voor ieder van Samuel Huntingtons negen beschavingen geplot voor het tijdsbestek 1800-2000.

Het doel van deze grafiek is om de plotselinge opkomst en ondergang van westerse economische suprematie te tonen. Voor het eerst in de geschiedenis zetten de industriële revoluties die in Engeland waren begonnen het Westen stevig in het zadel van de wereldeconomie. Daarvóór hadden de beschavingen van de Zijderoute (India en China) duizenden jaren lang de menselijke economische activiteit gedomineerd.

Door de oude orde te verstoren veroordeelde het Westen de rest van de wereld tot een economische baggerput, maar het tijdperk van de westerse suprematie duurde niet veel langer dan 150 jaar, van 1850 tot 2000. Meteen na de Tweede Wereldoorlog begon het Westen haar relatieve voordeel weer te verliezen. Dat komt omdat technologie- en kennisoverdracht van het Westen naar de Rest de industriële welvaart democratiseerde.

Als gevolg daarvan daalde het westerse aandeel van het wereld-bnp van 70% in 1950 tot circa 50% tegen het jaar 2000. In slechts een halve eeuw tijd verloor de westerse beschaving bijna een derde van haar economische macht in verhouding tot de wereld.

Wereldbankdata

Figuur 4. Aandeel van het wereld-BNP per beschaving van 1960 tot 2015.

Gebruik makende van een andere dataset, aangeleverd door de Wereldbank, kunnen de voorgaande resultaten nog eens worden herhaald. De grafiek hierboven toont een gestapelde vergelijking van het relatieve aandeel in het wereld-bnp per beschaving. Volgens de data van de Wereldbank beheerste het Westen tegen 1960 circa 75% van de wereldeconomie.

Maar opnieuw schilderen de volgende vijf decennia de economische neergang van het Westen. Haar relatieve bnp-aandeel daalde tot 50%, een verlies van een derde van haar relatieve economische macht.

De grafiek toont dat Oost-Azië de westerse dominantie begon te bedreigen. Een korte periode lang, van 1960 tot 2010, lukte het Japan om een significant aandeel in de wereldeconomie te veroveren. Rond 1995 beheerste Japan in zijn eentje bijna 20% van de wereldeconomie. Maar tegen 2000 zou Japan het momentum alweer overdragen aan China.

Toen het Westen besloot om haar fabrieken naar China te outsourcen, in plaats van in eigen geboortes te investeren, lijkt het Westen economische zelfmoord te hebben gepleegd door China een toegangskaartje tot de wereldheerschappij te geven. Westerse steun aan globalisme moet dan ook op die manier worden begrepen: globalisme is een haastig geformuleerd antwoord om voor falende westerse economieën te proberen compenseren.

Gevolgen

Figuur 5. Het aandeel wereld-BNP voor grote spelers.

De economische machtsverschuiving van West naar Oost zal sociale, politieke en culturele gevolgen hebben.

De Pax Americana, de wereldorde verzorgd door Amerikaanse economische dominantie, is tot een einde gekomen. Tussen 1960 en 2010 verloren de Amerikanen bijna de helft van hun aandeel in het wereld-bnp, gedaald van 40% tot circa 20%. Maar met 20% van de wereldeconomie kan Amerika zich geen economische supermacht meer noemen.

China beheerst nu 15% van de wereldeconomie; de sinische beschaving tezamen circa 20%---bijna evenveel als Amerika. Met China’s bevolking van bijna 2 miljard zullen de Chinezen ongetwijfeld proberen te doen wat de Japanners niet konden, namelijk Amerika en het Westen van de economische troon stoten in de strijd om economische wereldheerschappij.

Niet onverwacht heeft China haar één-kind-politiek al in 2015 stopgezet. Deze slimme zet zal een Chinese babyboom opleveren. De nieuwe Chinese geboorten zullen tussen 2030 en 2040 de grote instroom van goedkope arbeid in China’s arbeidersklasse garanderen.

In tegenstelling tot Europa en Amerika zal China geen immigranten nodig hebben om haar economie aan te zwengelen.

Hoe zal het Westen terugslaan?

Hoe zal het Westen reageren op haar economische verval? In zijn boek The Fates of Nations legde ecoloog Paul Colinvaux uit dat aanvalsoorlog altijd wordt begonnen door rijke landen. Geconfronteerd met groeiende populaties reageren rijke landen met oorlog en onderdrukking om hun welvaart te beschermen tegen boze massa’s.

Aangezien Afrikaanse en Chinese populaties deze eeuw naar verwachting explosief zullen groeien, dan zal het Westen kunnen beslissen dat oorlog voeren in haar belang is. De reële dreiging te worden overspoeld, verkracht of afgeslacht door hordes miljoenen boze Arabieren, Afrikanen, Latijns-Amerikanen en Aziaten zal (blanke) Europeanen en Amerikanen zeker tot wanhoop drijven---en in de armen van een ‘redder’.

Colinvaux merkt verder op dat aanvalsoorlogen niet worden gewonnen door grote aantallen, maar door superieure technologie. En inderdaad, het Westen bezit nog steeds een technologische en militaire voorsprong op de rest van de wereld. Zal het Westen, geconfronteerd met decennia of zelfs eeuwen van economische vernedering besluiten om in Duitse voetsporen te treden?

Ik voorspel bij deze dat, om economische redenen, West-Europeanen en Noord-Amerikanen uiteindelijk een moderne Hitler zullen steunen om nucleaire oorlog tegen ‘s werelds bevolkingsoverschotten te voeren.

1Samuel P. Huntington, The Clash of Civilizations and the Remaking of World Order, E-book (Simon & Schuster, 2011).

2Angus Maddison, “Statistics on World Population, GDP and Per Capita GDP, 1-2008 AD” (University of Groningen, March 2010), http://www.ggdc.net/maddison/Historical_Statistics/horizontal-file_02-2010.xls.