Winnaars en verliezers van wereldoorlogen

Economische opbrengsten en verliezen van deelnemers gemeten naar het bruto binnenlands product

Wie wonnen de Eerste en Tweede Wereldoorlog? Volgens de geschiedenisboeken verloor Duitsland beide en won Amerika beide. Economische data ondersteunen het historische logboek. Door het aandeel in het wereld-bbp, of bruto binnenlands product, van de deelnemers met elkaar te vergelijken wordt duidelijk wie het meeste aan de wereldoorlogen hebben verdiend.

De Eerste Wereldoorlog

Grafiek 1. Winsten en verliezen gemeten in aandeel wereld-bbp voor WO1 (1914-1918).

Hoe de grafiek te lezen: de grafiek toont het absolute winst/verlies wat betreft het aandeel van het wereld-bbp, wat zelf een % is. Bijvoorbeeld, Duitsland verloor 3% van het absolute aandeel in het wereld-bbp, namelijk van 11% gezakt naar 8%. Relatief gezien zou dat een verlies van bijna 28% (3%/11%) van ‘s lands national economische macht zijn geweest.

Duitsland (-3%), Frankrijk (-2.6%) en India (-2.3%) lijken de grootste verliezers van de Eerste Wereldoorlog te zijn geweest, alhoewel India’s bbp toentertijd al langer dalende was en niet door de oorlog lijkt te zijn beïnvloed.

De economische winnaars van de Eerste Wereldoorlog waren Japan (+1.7%), Italië (+2.5), Verenigd Koninkrijk (+3.5%) en de Verenigde Staten (+8.5%). Ten tijde van de oorlog hoorden zij bij de Entente Powers, de geallieerden die tegen Duitsland vochten. Frankrijk verloor ondanks een bondgenoot te zijn geweest.

Zie hier een lijst met alle deelnemers van WO1. In de grafiek hierboven heb ik enkel de deelnemers met de meest significante winsten of verliezen opgenomen.

De Tweede Wereldoorlog

Grafiek 2. Winsten en verliezen gemeten in aandeel wereld-bbp voor WO2 (1939-1945).

Na de Tweede Wereldoorlog verrezen de Verenigde Staten (+22%) als eenzame winnaars. De grote bondgenoot, het Verenigd Koninkrijk (+0.9%) onder Winston Churchill, won slechts een klein stukje van de wereldeconomie. Onder de verliezers van de oorlog vallen fascistisch Italië (-2.4%), keizerlijk Japan (-3.5%) en het Duitse Derde Rijk (-7.2%). Net als tijdens de Eerste Wereldoorlog verloor goedzak Frankrijk, in dit geval -3.4%.

Het is belangrijk om op te merken dat de hierboven genoemde winst- en verliescijfers na de oorlog vaak weer ongedaan werden gemaakt, omdat de wereldeconomie de landen weer meetrok in grotere tendensen. Frankrijk herstelde bijvoorbeeld meteen na de oorlog, net als Duitsland tijdens de jaren ‘50 van de vorige eeuw.

Zie hier voor een lijst deelnemers van WO2.

Conclusie

Oorlog kan winstgevend zijn, maar alleen als je wint terwijl je zelf relatief onbeschadigd blijft. Het Verenigd Koninkrijk werd hevig gebombardeerd tijdens WO2, maar Amerika niet. Landen die door agressors werden bezet, zoals Frankrijk, lijden doorgaans economische verliezen, omdat de agressors hun economieën plunderen.

Beide wereldoorlogen hebben de opkomst van het Amerikaanse “military industrial complex” gefinancierd, wat de volgende decennia de politieman van de wereld zou gaan spelen. De ongelofelijke economische voordelen die men kan behalen door het winnen van een wereldoorlog maken het een bijzonder aantrekkelijke propositie om de geldende wereldorde uit te dagen.

Afsluitend met een zorgelijke opmerking denk ik niet dat het vooruitzicht van atoomoorlog uitdagers zal afschrikken. Het is verschrikkelijk duur om miljarden mensen iedere dag te eten te geven. Militaire strategen zullen zeker bereid zijn om de stedelijke lagere klassen op te offeren in ruil voor een militaire overwinning. Het geloof in eeuwigdurende vrede berust op ontkenning.