De rel over Zwarte Piet brandt heviger dan ooit los. Onder leiding van Quincy Gario probeerde een groep activisten Zwarte Piet bij de rechter te verbieden. Ze boekten winst. Zwarte Piet zou een “negatieve stereotypering” en een “kwetsende figuur” zijn. Maar Zwarte Piet is geen neger, slaaf, moslim, Moor of Afrikaan. Hij is folklore en hij is ouder dan de Europese ontdekking van Afrika.
In 2013 plaatste De Volkskrant bijna dagelijks nieuwe ‘scheppingsverhalen’ over Sinterklaas op haar website. De intellectuele schrijvers probeerden, op een enkeling na, te bewijzen dat Zwarte Piet een discriminerende oorsprong moest hebben. Maar ze spreken elkaar tegen.
Volgens Michiel Kruijt is Zwarte Piet — “geen twijfel” — een Amsterdamse kindslaaf. Marleen de Vries weet zeker dat hij een Moor is en volgens Louise Müller is hij een Griekse moslimknecht. Verwarring alom. Hier geen universele waarheid te bekennen. En ze maakten nog een fout. De auteurs probeerden Zwarte Piet los van de sinterklaastraditie te verklaren, dus los van Noord-Europese folklore, op Douwe Linders van Bureau Brandeis na:
“De oorsprong van Zwarte
Piet ligt niet in koloniale tijden. De figuur bestond zelfs al toen
de Europese mens nog nooit in aanraking was geweest met de Afrikaanse
mens.”
Een Turkse bisschop op een vliegende, Noord-Europese schimmel?
Wie zegt dat Sinterklaas een van oorsprong Turkse bisschop was, moet ook uitleggen hoe een Turk op een witte schimmel belandt. Schimmelpaarden komen van nature niet voor in Turkije, wel in Noord-Europa. Wat doet een christelijke bisschop eigenlijk op een vliegend paard? Zonder context heeft geen enkele intellectuele oefening zin.
Het sinterklaasfeest zoals wij dat nu vieren zou zijn bedacht door Jan Schenkman in zijn boekje Sint Nikolaas en zijn knecht (1850). Een tekenaar gaf de knecht een zwart gezicht met krulhaar—geen kroeshaar—rode lippen en gouden oorringen. Maar Schenkman bedacht het verhaal niet zelf. Marc Gilling van het Pietengilde legt uit:
“[…] zowel Zwarte Piet
als de schimmelruiter Sinterklaas [zijn] relicten uit ons Germaanse
verleden. Zij vertonen nog kenmerken van een voorchristelijke
midwinterrite waarin mannen in roetvermomming, uitgerust met een roe
en een zak, de overgang van winter naar lente naderbij probeerden te
brengen.”
Overeenkomsten
De midwinterrite werd onder druk van de geboorte van Jezus, de kerstviering, verplaatst naar vijf december, wellicht in de hoop dat het heidense feest zou uitsterven. Maar ruim duizend jaar na de invoering van het christendom in Noord-Europa bestaat de rite nog steeds. De overeenkomsten tussen de moderne Sinterklaas en zijn Germaanse voorouder zijn opvallend:
De staf van Sinterklaas — Gungnir, de speer van Wodan en een fallussymbool;
Americo, de vliegende witte schimmel — Sleipnir, de vliegende witte schimmel met acht benen;
twee hoofdpieten die Sinterklaas informeren — twee zwarte raven, Huginn en Muninn, die Wodan informeren;
pepernoten en chocoladeletters door de schoorsteen — noten en vruchten voor de lente, runentekens als symbool voor (landbouw)kennis;
een ‘leger’ Zwarte Pieten — het dodenleger van Wodan, de gevallen krijgers van Walhalla;
de wortel in de schoen voor Americo — oogstoffers.
Tolerantie komt van twee kanten
De activisten die Zwarte Piet als moedwillige discriminatie van zwarten willen zien, leven in een eigen wereld waarin blanken met elkaar samenspannen om zwarten te discrimineren. Precies op vijf december natuurlijk, zoals afgesproken. De activisten verraden daarmee alleen maar hun eigen racistische motieven. Niet Zwarte Piet, maar het emotionele eenrichtingsverkeer van een kleine groep activisten is het probleem.
Reacties
Een reactie posten