De mens als hoogst begaafde wezen?

Vandaag zocht ik het woord mens op in de online Van Dale:

mens (de; m,v; meervoud: mensen)

1 het hoogst begaafde wezen op aarde

Vertel het de dieren niet, ze houden nooit meer op met lachen. De mens is enkel het hoogst begaafde wezen wat betreft zelfbedrog. Haar hersens stellen haar in staat de werkelijkheid volledig te ontkennen en aldoende een eigen logica met terugwerkende kracht op het verleden te projecteren. Zo woedt er een strijd tussen herinterpretaties van de geschiedenis, die samen de ontwikkelingsrichting van maatschappijen en hun volkeren voorstellen. Iedere nieuwe politieke generatie—de nationalisten van de 19de en 20ste eeuw, vandaag de progressieven—annexeert daarom als eerste politieke daad het verleden, in de altijd vergeefse hoop de toekomst die ze het volk belooft, te rechtvaardigen.

Volgens de Duitse nationalisten van weleer toonden de Germanen uit Tacitus’ De Germania zich als raszuivere voorgangers van het Duitse Herrenvolk, omdat toch niemand anders in dat noordelijke moeras wilde komen wonen.¹ Volgens de progressieven bewonderden de Germanen het multiculturele Rome zo zeer om er asiel te willen aanvragen, op zoek naar een „beter leven”, net als vandaag moslims—woestijngermanen—in Europa. Beide visies zijn herinterpretaties, beide zijn totale leugens, beide noodzaak voor de politicus die in het machtszadel wil zitten.

Alleen de mens moet voor haar overleving leugens voor waarheid aannemen. De mens is het meest gelovige wezen op aarde.

1Publius Gaius Tacitus, Het leven van Agricola / De Germanen, vertaald door Vincent Hunnink (Amsterdam: Athenaeum-Polak & Van Gennep, 2000).